چرا باید به مشاور یا روانشناس مراجعه کنیم؟

گاهی در زندگی مشکلاتی پیش می‌‌آید که قادر نیستیم به تنهایی آنها را حل کنیم و به کمک فرد دیگری نیاز داریم. در این شرایط ممکن است افراد غیر‌ متخصص هم نتوانند به ما کمکی کنند و یا حتی مطرح کردن مشکل با آنها مشکلات دیگری بیافریند. در چنین وضعیتی بهترین راه، مراجعه به مشاور یا روانشناس مرتبط است که می‌تواند به طور تخصصی به شما کمک کند تا مشکل خود را حل کنید.

شاید بپرسید چرا نباید مشکل را با اطرافیان و دوستان مطرح کرد؟

توجه داشته باشید که اطرافیان فقط در برخی موارد می‌توانند به شما کمک کنند، اما بسیاری از مشکلات تنها با کمک یک متخصص قابل حل است. برای مثال اگر فردی که در رابطه با همسرش به مشکل برخورده از خانواده‌اش کمک بگیرد و مسائلی را که باید در حریم زندگی زناشویی خود حفظ کند‌، با خانواده‌اش مطرح کند، باید منتظر دخالت‌های اطرافیان در مسائل زندگی و بدتر شدن اوضاع باشد.

دلایل مراجعه

دلایل مراجعه و زمان‌هایی که نیازمند استفاده از این تخصص هستیم، در چند زمینه زیر قابل تعریف است:

مشاوره برای بهتر زیستن:

در عصر کنونی دانش‌های مختلفی وجود دارند که با استفاده از آنها می‌توانیم زندگی بهتری داشته باشیم. کارشناسان و متخصصان این دانش‌ها در زمینه های مختلف طرح‌هایی را ارائه می‌دهند که به بهره وری بهتر از زندگی به ما کمک می‌کند. روان‌شناسی‌ و دیگر دانش‌ها نیز ما را به شناخت زوایای مختلف شخصیت خود قادر می‌سازد.

خود‌آگاهی، توسعه فردی و اطلاع از توانمندی‌ها، یکی از دلایل مراجعه به مشاور است که می‌تواند زندگی را متحول سازد. داشتن یک برنامه منطبق بر توانایی‌ها کمک بسیاری به شکوفایی و رشد فرد می‌کند.

مشاوره برای مهارت آموزی:

مهارت‌های گوناگونی هستند که برای زندگی ما و تعامل با دیگران ضروری‌ اند و با دانستن و به کارگیری آنها زندگی بهتر و روابط با‌کیفیت‌‌تری را تجربه می‌کنیم. به دلایل مختلف ممکن است خیلی از این مهارت‌ها را آموزش ندیده باشیم اما با مراجعه به مشاور می‌توانیم مهارت‌هایی در زندگی فردی، تحصیلی، خانوادگی، اجتماعی و… کسب کنیم. بنابراین مهارت آموزی در زمینه‌های ارتباط با همسر، چگونگی تعامل با کارمندان، تربیت فرزند، مدیریت زمان، رشد و توسعه فردی و… با مراجعه به یک مشاور خوب به بهزیستی افراد کمک می‌کند.

مشاوره برای پیش گیری:

همه‌ی ما می‌دانیم که پیش‌گیری بهتر از درمان است؛ بسیاری از مشکلات بزرگ ما، مشکلات کوچکی بودند که به آنها بی‌توجهی کردیم و زمانی به خودمان آمدیم و دیدیم آسیب آن مشکل زندگی‌مان را مختل کرده است. برای مراجعه به مشاور هیچ وقت دیر نیست اما کار هوشمندانه جلوگیری از آسیب و پیشگیری از بروز مشکلات بیشتر است.

بنابراین بهتر است با بروز اولین نشانه‌های مشکل برای آن چاره اندیشی کنیم و مهارت‌هایی را برای حل آن بیاموزیم.

توجه داشته باشید که کمک گرفتن نشانه‌ی ضعف شما نیست. خیلی از اوقات شرم از بیان مشکل، علت عدم مراجعه به مشاور یا روانشناس است. مطمئن باشید یک مشاور خوب، نه تنها شما را قضاوت نمی‌کند بلکه شما را به خاطر هوشمندی‌تان برای پیشگیری از مشکلات بیشتر تحسین می‌کند حتی اگر آن را به زبان نیاورد. زیرا همانطور که بیان شد بسیاری از مشکلات  نه به دلیل عدم آگاهی بلکه به دلیل عدم توجه فرد به اولین نشانه های آسیب به وجود می‌آیند.

مشاوره برای درمان:

بسیاری از افراد با شنیدن اسم «روان درمانی» دچار ترس از برچسب «روانی» خوردن می‌شوند و در برابر درمان مقاومت می‌کنند. بله متأسفانه همچنان افرادی هستند که به فردی که به روانشناس مراجعه می‌کند و به سلامت روان خود اهمیت می‌دهد برچسب بزند، اما به تأخیر افتادن درمان ممکن است عوارضی را ایجاد کند که سلامت روان شما را به طور جدی در معرض خطر قرار دهد.

بیماری‌هایی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس و مانند آن، نشانه های روشنی دارند که وقتی شدت می یابند و زمانی طولانی هم فرد به آنها دچار باشد، مراجعه به درمان گر، ضرورت جدی تری پیدا می‌کند.

اگر فردی از افسردگی رنج می‌برد و علی رغم تمام تلاش‌هایش بعد چند ماه موفق به بهبود نشده است در صورتی که از کسی کمک نگیرد و همچنان همان رویه قبل را ادامه دهد، ممکن است افسردگی خفیف او به افسردگی شدیدی تبدیل شود که درمان آن را سخت‌تر کند. در صورتی که شاید در همان مراحل اولیه با چند روش ساده افسردگی قابل حل باشد و فرد نیاز به دارو درمانی هم پیدا نکند.

اجازه دهید مثالی بزنم تا این مسئله شفاف‌تر شود. فرض کنید که ماشین شما دچار یک نقص فنی شده است اما شما به دلیل کوچک شمردن این مشکل، ماشین را نزد تعمیرکار نمی‌برید. شاید تا چند روز مشکل جدی ای پیش نیاید و ماشین با شما بسازد و شما هم با آن، اما بعد از مدتی می‌بینید ماشین‌تان دچار مشکل شده و باید چند روز تعمیرگاه بخوابد!

بیماری‌های روانشناختی هم شاید در ابتدا بروز جدی نداشته باشند اما نگذارید به حدی از پیشروی برسند که زندگی شما را مختل کنند و آسایش را از شما بگیرند.

به کدام یک مراجعه کنیم؟ روانشناس، روانپزشک یا مشاور؟

توجه داشته باشید که متناسب با مشکل خود باید به متخصص مراجعه کنید. مشاور زمانی می تواند کمک کند که فرد در تصمیم گیری های زندگی خود دچار مشکل شده است و نیاز دارد که تصمیم درستی بگیرد. مشاوران خانواده، تخصیلی، شغلی و … می توانند به شما کمک کنند. اما در روانشناسی و به خصوص روانشناسی بالینی، هدف حل مشکلات روانشناختی و بیماری های عصبی است. این عدم شناخت تفاوت بین مشاور و روانشناس باعث شده که افراد نزد متخصصان مختلف بروند و نتیجه مطلوبی نگیرند.

بهتر است وقتی فرد دچار مشکلات روانشناختی می شود، ابتدا به یک روانشناس بالینی مراجعه کند تا توسط او مشخص شود فرد نیاز به درمان دارویی و روانپزشک دارد یا نه! اگر نیاز داشت که درمان دارویی آغاز می شود؛ در غیر این صورت با روان درمانی فرد می تواند مشکل خود را حل کند.

مؤلف: عطیه خزائی، دانشجوی کارشناسی مشاوره